Κανελλόπουλος Ελευθέριος

Η επιστροφή του αίματος από τα κάτω άκρα γίνεται μέσω του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου το οποίο συλλέγει το αίμα από τους μύες και τα βαθύτερα στρώματα- ιστούς του σκέλους και από τις επιφανειακές φλέβες του δέρματος και του υποδορίου.

Οι επιφανειακές φλέβες είναι η μείζων η ελλάσων σαφηνείς και οι κλάδοι τους.

Για να διασφαλισθεί η φυσιολογική επιστροφή του αίματος προς τη καρδιά (και η υπερνίκηση της βαρύτητας) οι φλέβες φέρουν βαλβίδες ώστε το αίμα να μην παλινδρομεί.

Η ανεπάρκεια των βαλβίδων οδηγεί σε παλινδρόμηση του αίματος, διάταση επιμήκυνση των φλεβών και τη δημιουργία κιρσών.

Τι είναι οι κιρσοί;

Οι επιφανειακές φλέβες (επιπολής φλεβικό δίκτυο: μείζων και ελάσσων σαφηνής και οι κλάδοι αυτών) είναι υπεύθυνες για την επιστροφή του αίματος στην καρδιά.

Προκειμένου να επιτύχουν τοέργο τους, υπερνικώντας τη βαρύτητα, είναι εφοδιασμένες με βαλβίδες οι οποίες επιτρέπουν τη ροή αίματος από την περιφέρεια (άκρα) προς την καρδιά.

Η φυσιολογική λειτουργία των βαλβίδωνεξασφαλίζει την απρόσκοπτη φλεβική απορροή. Αν οι βαλβίδες ανεπαρκούν, τότε το αίμα παλινδρομεί, οπότε δημιουργούνται συνθήκες στάσης του αίματος μέσα στα αγγεία. Είναι λογικό αυτή η λίμναση να οδηγεί σε διάταση η οποία, με τη σειρά της, δημιουργεί τους λεγόμενους κιρσούς των κάτω άκρων.

Πως προκαλούνται οι κιρσοί;

Οι αιτίες που προκαλούν κιρσούς στα κάτω άκρα είναιπολυάριθμες και έχουν συνεργική δράση.

Ενδεικτικά αναφέρονται:

• η κληρονομικότητα και οικογενής επιβάρυνση για κιρσούς, θρομβώσεις ή οιδήματα στα κάτω άκρα
• τα επαγγελματικά αίτια, δηλαδή άτομα που είναι αναγκασμένα να δουλεύουν όρθια (κομμωτές, πωλητές, χειρουργοί) ή καθισμένα πολλές ώρες (δουλειά γραφείου)
• τα φάρμακα, κυρίως τα αντισυλληπτικά
• η παχυσαρκία, η οποία συνδυάζεται με την αδράνεια της φλεβοκινητικής αντλίας της γάμπας (τα υπέρβαρα άτομα συνήθως δεν περπατούν)
• οι εγκυμοσύνες, και κυρίως οι διαδοχικές, διότι αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, και δημιουργούν υπεργλοιότητα του αίματος και
• η ηλικία και το περιβάλλον.
• Γιατί πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους κιρσούς;

Πρώτα από όλα, πρέπει να διευκρινιστεί πως η πάθηση αυτή δεν είναι απειλητική για τη ζωή ή τα πόδια σας.

Η αντιμετώπιση της, όμως, σε νεαρή ή μέση ηλικία συνιστάται για:

• Αισθητικούς λόγους
• Ύπαρξη συμπτωμάτων:
  Οι σημαντικότερες ενοχλήσεις από τους κιρσούς είναι:

(i) πόνος ή/και οιδήματα (πρηξίματα) στα πόδια κατά την όρθια στάση ή λίγο πριν την περίοδο,
(ii) αίσθημα καύσους, ειδικά στα πέλματα,
(iii) αίσθημα βάρους στις γάμπες, κυρίως στο τέλος της ημέρας και, τέλος,
(iv) κνησμός (φαγούρα) πολλές φορές σε ολόκληρο το πόδι.

Να τονιστεί πως η συχνότητα και ένταση των συμπτωμάτων αυξάνεται κατά την καλοκαιρινή περίοδο.

• Πρόληψη επιπλοκών.
  Εδώ υπάγονται η αιμορραγία από ενδεχόμενο τραυματισμό διατεταμένης φλέβας, η επιπολής θρομβοφλεβίτιδα, το φλεβικό έκζεμα – λιποδερματοσκλήρυνση και, τέλος, τα άτονα φλεβικά έλκη.
• Χειρουργική θεραπεία των κιρσών

Η ριζική θεραπεία των κιρσών των κάτω άκρων επιτυγχάνεται χειρουργικά (επέμβαση γνωστή ως σαφηνεκτομή). Το χειρουργείο απαιτεί νοσηλεία μίας ημέρας και γίνεται συνήθως με γενικήαναισθησία. Πληροφορίες για τη μέθοδο και τον τρόπο του χειρουργείου δίδονται προφορικά από τον θεράποντα ιατρό. Μετεγχειρητικά, τα ράμματα αφαιρούνται μετά από 4-7 ημέρες.

Δίδεται αναρρωτική άδεια ενός μήνα, κατά τον οποίο σταδιακά ο ασθενής επανέρχεται στις καθημερινές του δραστηριότητες. Παράλληλα, απαραίτητη είναι η χρήση ελαστικού καλσόν για έναν με δύο μήνες, προκειμένου να αποφευχθεί μετεγχειρητικό οίδημα του άκρου.

Οι επιπλοκές της χειρουργικής εκτομής των κιρσών είναι:

• η νευραλγία του σαφηνούς νεύρου,
• το αιμάτωμα στο κανάλι της πορείας της μείζονος σαφηνούς φλέβας, το οποίο συνήθως υποχωρεί μετά από είκοσι ημέρες,
•  η πρόκληση εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (με πιθανότητες 1:1000), για την πρόληψη της οποίας εφαρμόζεται πρωτόκολλο χορήγησης αντιπηκτικών ενέσεων πριν και μετά το χειρουργείο,
•  η υποτροπή της νόσου η οποία εμφανίζεται σε μικρή συχνότητα (<5%).